Obsfoto

Innlegget skulle på like før jul. Så fekk eg kalde føter. Tenkte det kunne oppfattast som ei moralsk fordøming like før tv-selskapa opna for fjorten dagar med juleglede at eg hadde tenkt å oppmoda folk om å slå av fjernsynet i jula. Det hadde vore eit fint eksperiment for å sjå korleis born og vaksne fungerer utan både tv og andre skjermduppedittar i ei stor familiehøgtid.

Eg kvitta meg med fjernsynet for mange år sidan, og har fått gjort mykje anna kjekt i det som vert rekna for beste tv-tid. På oppsamlingsplassar for elektronisk avfall kan eg likevel bli ståande og glo på daude skjermar som tilsynelatande har hatt kort levetid. Akkurat der og då er det berre eg som er vitne til det som ikkje skjer på skjermen. Eg trudde eit frydefullt øyeblikk at nokon hadde perforert ein av dei i reint sinne, men så vel var det nok ikkje; heller nokre ungdomar som i gjerandsløyse hadde bruk for ein blink.

Dette innlegget er skrive på datamaskin. Det er prisen for fotohobbyen.

Med ønskje om eit moderat skjermår!

Kineserne har et dyr for hvert år, det går i sykluser med en stamme på 12 dyr. 2016 er apens år.

Jeg tror for meg blir 2016 "Tingenes år", fotografisk sett. Det er merkelig med det, skal man lytte til det man liker og kanskje stagnere eller skal man stadig utfordre seg og bevege seg utenfor komfortsonen? Det er jo der magien er, sier de. Jeg tror en god blanding er det beste. Gjøre mye av det man liker for å holde på gleden. Og så presse seg selv til å gå utenfor det behagelige av og til for å komme seg videre og oppleve noe nytt. Ikke minst lære noe nytt.

Ofte opplever jeg selv bilder med personer som subjekt som mer spennende enn bilder der kun ting er avbildet. Iallfall til å begynne med. Bruker jeg litt tid på bilder, er det som regel ikke person eller objekt som avgjør om et bilde brenner seg fast i hukommelsen eller ikke. Hvem husker vel ikke den fantastiske paprikaen, avbildet mesterlig av Edward Weston?

Nylig så jeg en kort film om tyske Jessica Backhaus (http://jessicabackhaus.net/movie.html). Det vekket fascinasjonen for ting, og ikke minst tisynelatende uvesentlige ting, på nytt. 

Kanskje jeg av og til kommer til å flette inn "menneskelige element". Det er et råd jeg fikk for mange år siden av Morten Andersen som jeg kom til å tenke på igjen for noen dager siden. Det må da være en perfekt løsning på problemet: å kombinere begge deler og attpåtil gi bildet et ekstra lag. Nesten som et kinderegg.

Å fotografera hagen er ein måte å meditera på. 

Ein hage er eit avgrensa område og det er ei utfordring å stadig finna nye motiv. Storblada stauder er enklast, med vide bladflater å dykka ned i med eit makroobjektiv.

Hausten er den beste årstida. Det einsfarga grøne vert brote ned, og visuelle oasar med flekkar og fargesjatteringar dukkar opp. 

– Stor blendaropning i dag, seier turkameraten, når årets mørkaste dagar har kledd seg i massivt grått skydekke. I tillegg nærmar jula seg fort i indre bane. Det er ikkje mange ferske foto å velja mellom for ein bloggar, men alle desse vart tekne denne veka. Det var ein dag med sol og blå himmel og minusgrader, og dermed var sesongen i gang for ein isfotograf. Det skal så lite til; ein sølepytt og nokre isbitar.

Den store steinen har eg sett på lenge utan at eg har brydd meg. Ein dag oppdagar eg ein ny konstellasjon. Skrifta på bussventeskuret har også vore der lenge, fleire år, trur eg, men måtte oppdagast på nytt. Sikkert ein gut som har skrive det. Så hadde han noko å gjer på den stunda.

Det finst meir spektakulær julepynting av hus, men det får greia seg med dette. Om ikkje mine bloggkollegaer dukkar opp, så vert det ein pause til over nyttår. God julehelg, og godt nytt år!

Å, nei – det var ikkje så vel. Men som sagt før, nokon må ta seg avfallet. For nokre dagar sidan viste eg turkameraten ein (for han) ny avfallsplass. Han steig ut av bilen og sa: – Å hildrande du!

Så var han i gang med kamera.

Eg trur ikkje kommunen veit om denne oppsamlingsplassen. Men kanskje likevel, for det har minka kraftig på avfallet. Det var i siste liten me kom. Trass virvaret er det alltid noko som stikk seg fotogent fram. Enno ein gong vert eg skræmd av den korte levetida til moderne forbruksvarer.

Ting vert surrealistiske når dei vert rykte ut av samanhengen. Bildekka og kjøleskapet for mineralvatn kunne like gjerne vore fotograferte i eit studio, men så står dei altså i friluft som skrap mellom anna skrap. Paraplyen fann eg ein annan stad. No lengtar eg etter eit naturpanorama.

Ein gong var huset fylt av liv. Foreldre, mange born. Samstundes vart huset fylt av ting. Noko kom inn i eine enden, men sjelden vart noko kasta i den andre. No har den einslege gamle flytta i nytt husvære. I ein mellomfase er det meste på veggene, i kjellar og på loft, urørt. Du skal vera litt opp i åra for å kunna 'lesa' eit gamalt hus. Det rører ved så mange tema, som tru, litteraturinteresse, samlemaniar, interiørarkitektur, sosial status, fritidsinteresser, reisevanar, osv.

Og så denne motviljen mot å kasta. Ein gong vart det knapt med materielle goder. Då blir det vanskeleg å kasta når det seinare blir romslegare tider. I dag er det motsett. Ting som var mote i fjor hamnar på søppeldungen i år. Det er eit privilegium å få fotografera eit slikt interiør før det vert tømt. Tida står aldri stille, men likevel – .

Henta frå ein skulestil: – Noen ganger er det kunst på skolen, enten en kunstner med skjegg, eller en dame som har vevd et eller annet. Jeg kan ikke forstå at vi elever må tvinges til å høre på slikt. Det kan heller ikke være meningen at vi som samfunn skal være med på å holde den slags mennesker i live. De kunne da like godt ha jobbet, de som andre. (Frå elevsitat samla av Niels Vogel)

Det hender eg likar eit foto betre når det blir negativt. Det øvste i serien var dunkelt på originalen. Det opna seg då det vart negativt, og eg fekk lyst til å vandra inn i den svaiande bregneskogen. Ein gong i urtida kunne det kanskje la seg gjera, for då var bregnene visstnok mykje høgare.

Det nederste fotoet er ein tilfeldig blå strek på bystasjonen i Bergen, og som glødde meir då han vart negativ.

De siste fem år har jeg brukt mye tid på fotografi. Ikke bare å ta bilder men også studere fotobøker, se på andre fotografers arbeid og diskutere fotografier med gode venner.

Gjennom dette har en helt ny verden åpnet seg. Jeg har blitt kjent med mange entusiastiske fotografer. Folk som er mer opptatt av en god historie enn å ta det teknisk perfekte bildet med det nyeste, mest avanserte kameraet.

Det handler om å være mer tilstede i øyeblikket og å kunne gruble over et bilde i lengre tid. Stadig oppdage noe nytt.

Jeg kan til og med finne glede i bilder jeg ikke tar. Jeg kan tenke på bilder, planlegge en serie som jeg kanskje aldri realiserer, ha glede av å sette disse tenkte bilder i en kontekst og finne en god tittel for serien. Eller jeg kan tenke tilbake på øyeblikk jeg ikke har fotografert, gjenoppleve det mer intenst fordi jeg har vært bevisst tilstede.

Etterhvert handler fotografi ikke lenger bare om å ta bilder; det er mye mer. Og selv om jeg ikke tar bilder, er gleden der likevel. 

Bareclona er ei oppleving. I haust var eg der ei langhelg saman med familien. Byen er kjend for de fleste og lett tilgjengeleg med faste flyruter frå Bergen. Barcelona innbyr til fotografering. Her finn ein alt, strandliv, hektisk storby og særeigen arkitektur.

Den stolte og sjølstendige byen er hovedstaden i Katalonia, nord i Spania ved middelhavskysten. Barcelona har ei lang og voldsom historie. Kan nemna litt, fritt etter Wikipedia.

2000-1500 f.Kr første tegn på busetting.

500-600 f.Kr, større busetting av laietanerarar, ei folkegruppe frå Iberia. 

200 f.Kr, andre punerkrig. Kartagarane overtek byen og Hamilcar Barca (far til Hannibal) grunnlegg byen på nytt. 

No overtek romarane, og byen vert eit viktig handelssentrum (det er eit stort museum i gamlebyen der ein nesten intakt romersk bydel er graven ut. Min ref.). Innbyggartal ca. 4000-8000.

I år 415 e.Kr tek vestgotarane byen frå romarane og gjer den til hovedstad i det Vestgotiske riket.

På 700-talet, erobrar den muslimske herskaren Al-Hurr byen.

801, Innlemma i Frankarriket.

985, troppane til Almanzor legg mest heile byen i ruinar.

Grev Borell den andre tek over Barcelona, og byggjer byen opp igjen. Den kjem under Kong Aragòns krone. Det er gode tider,  innbyggartal omtrent 50 000.

1500, nedgongstider og opprør mot kongemakta. Katalonia mistar makt og i 1715 kjem spanjolane. Philip V av Spania styrer. 

No går det igjen oppover med byen. Verdsutstillingar i både 1888 og 1892. I 1893 byrja bygginga av katedralen Sagrada Familia etter den geniale arkitekten Antoni Guadi sine teikningar. Art nouveau-katedralen er eit evig byggeprosjekt. Det er planlagt at han skal stå ferdig i 2024, 131 år etter byggestarten. Me får sjå.

Leilegheita der me budde er i ei sidegate ved Sagrada Familia, her er nokre snapshots frå opphaldet.

På stranda i byen.

I leilegheita vår.

Barcelona er ein grøn by med mange parkar.

På romersk museum i gamlebyen.

Sagrada Familia.

Vegen mellom Voss og Sognefjorden går rett nord gjennom Myrkdalen. To stader på denne strekninga lig ein del fjellblokker som alltid har fascinert meg. Før oppstiginga til Vikafjellet er det ei strekning som førebels ser ut til å vera verna mot skiturismens raseringar. Her ligg ein del blokker tilfeldig strødd utover (Dei tre første fotoa). Kanskje vart dei førde hit då innlandsisen smelta, for det verkar ulogisk at dei kan ha ramla ned frå dei slakke fjellsidene i ettertid. Ein geolog kan sikkert svara. Kanskje finst det folkelege forteljingar om troll som har kasta stein i sinne.

Nærare Voss, litt nord for Tvindefossen, ligg steinblokker som tydeleg har rast ut frå fjellet (dei to siste bileta). Mektige og vektige er dei uansett. Skulle likt, eller kanskje ikkje, å ha vore til stades då dei kom ned. Dragninga var i alle fall sterk nok til at eg køyrde i mange timar berre for å fotografera desse steinane. Det var verdt opplevinga.