Obsfoto

Turvegen deler seg i to. Den eine vegen er brei og fin. Der er dei fleste joggarane. Den andre er smal og bakkete. Der er turkameraten min og eg. Her er det god tid til dei små tinga. Kan eit armeringsjarn i vatnet skapa fred i sinnet?  Litt, så. Kan to ulikt store steinar skapa fred i sinnet? Litt, så. Så tuslar me vidare, opptekne med kvart vårt.

I fotoklubbar, på 'workshops' og porfoliovurderingar får mange fotografar god hjelp og varierande anerkjenning. For nokre år sidan skapten fotografen Cole Thompson det fotografiske sølibatet. Hans rettesnor vart : Spør aldri andre kva dei meiner om arbeidet ditt. Følg dine eigne draumar og elsk det du gjer utan å blanda inn andre. Kanskje det –

– Det ligger en farlig og skjebnesvanger uforstand i å se ned på alt vi ikke forstår, rent bortsett fra det meningsløse hovmod som er forbundet med en slik holdning.

Dette skreiv Michel de Montaigne for vel fire hundre år sidan, og eg strevar med denne utsegna når eg ser på moderne kunst. For litt sidan var eg med på overleveringa av den nye kunsthøgskulen i Bergen (Universitetet i Bergen, Fakultet for kunst, musikk og design). I eit av dei store fellesromma såg eg to store abstrakte kunstverk. Kunstnaren må ha brukt mykje tid og flid på desse verka, som for meg framstod som rableri etter innfallsmetoden.

Kvelden før fekk eg ei omvising på skulen, som er teikna av arkitektfirmaet Snøhetta. Eg fotograferte flittig; Pappkrus, ballongar og emballasje, interiør. Emballasjen vart eg usikker på, om det var eit kunstverk eller noko som skulle kastast. Alle foto er av ting eg tilfeldig oppdaga på min veg gjennom huset.

Etter høgtida på kunsthøgskulen var eg innom Kunstgarasjen, der fagpersonale på kunsthøgskulen stiller ut eigne arbeid. Ei av dei er Sabine Popp, som har stabla nokre paller og plassert ein videomaskin på toppen. For meg var det uråd å fatta intensjonen utan den korte innføringa i programheftet, og knapt nok då.

Det boblar inni meg av hovmod og undertrykt latter, men bak meg står Montaigne.

Eg oppmodar alle kunst- og fotointeresserte til å sjå alskens utstillingar. Vil du sjå fotobøker, har kunsthøgskulen eit glimrande bibliotek.

Utdrag av eit intervju Blake Andrews har hatt med Jörg Colberg (begge fotografar, Colberg også skribent):

A: Er du pessimist?

C: Korleis kan du ikkje vera pessimist?

A: Det er lett. Eg er optimist. ein kynisk optimist.

C: Eg prøver å ikkje vera kynisk.

A: Du treng vera optimist for å kunna fotografera, for å finna motiva. Eg greier ikkje sjå motiva når eg kjenner meg nedfor.

C: Når eg fotograferer så ventar eg ikkje å finna gode motiv, for eg veit at eg som oftast ikkje finn dei. Eg veit at motiva finst, men at det er langt mellom dei. Og eg liker at det skal vera så vanskeleg. Nett som skriving, som også er svært vanskeleg.

- -

Eg står på øvre dekk på ei ferje. Er det mogleg , ved å sjå på bileta nedanfor, om eg er optimist  eller pessimist?

Knut Hamsun gjekk på gjengrodde stiar. Denne veka gjekk eg oppgåtte stiar, velkjende og nesten folketomme. Det er godt, etter eit par lengre reiser, å rusla i velkjent terreng. Kanskje ser eg noko eg ikkje har sett før. I samtalar med andre fotografar har eg fatta interesse for det som kallast for komfortsona. Kom deg ut av komfortsona! Kva inneber det? Eg meiner eg ofte har vore utanfor komfortsona, men må vedgå at eg likar meg best innafor. Sjølv på gamle stiar er det mogleg å finna nye motiv og å vinkla dei gamle på nye måtar.

Dessutan, på lange reiser vert eg fort overmett, Og heimkomen frå den siste reisa nyleg greidde eg å sletta 40-50 av dei beste bileta. Då trengst dei litt sorgbearbeidng for ikkje å bli sprø. Så denne gongen får det greia seg med nokre enkle motiv frå nærmiljøet.

Alltid dette indre imperativ om å fotografera. I religiøs jargong heiter det eit kall – det er ei kraft utanfor deg som byd deg å gjera noko bestemt. I morgontimane i dag såg eg den finaste spindelveven eg nokon gong har sett. Eg tenkte ikkje på å fotografera han, berre å oppleva han. Slik tenkjer eg oftare og oftare. Kvifor ta eit bilete når det likevel forsvinn i den digitale skoddeheimen saman med millionar av andre foto?

Dette er defensiv tenking, men den ligg alltid i bakhovudet.

Som ein del av trafikkskiltinga finst det piler i vegbana for å føra deg på rett veg, til dømes der to køyrebaner vert snevra inn til ei. I motsetnad til spindelvevar er det ytterst sjeldan slike piler vert fotograferte. Så då gjer eg det. Pilene er lange og uformelege, men frå bilistens perspektiv er dei heilt greie. Nokre av dei har intrikate mønster som viser at eit menneske har gjort sitt beste for at pilene skal oppføra seg i samsvar med forskriftene. På nært hald står dei ofte fram som reine abstraksjonar. Ein kan falla i stavar av mindre. Og kor uendeleg mykje meir grovkorna og enkle dei er enn spindelveven!

Ei etterlengta reise gjer at det kan gå litt lenger tid enn vanleg før neste blogginnlegg.

Det forrige blogginnlegget viste ein ask på Halsnøy kloster. Seinare har eg fått greie på at dette er den eldste freda asken i Noreg. Han er om lag 550 år gamal. Kring 1850 slo lynet ned i treet og delte det i to. Men framleis struttar han av grøne blad og seig overlevingsevne.

Så over til løene i dette innlegget. Det første fotoet er ferskt; løa er det ikkje. Eg stod i det som må ha vore møkakjellaren og såg fire etasjar oppover. Eit slikt ribba (og flott) interiør har eg ikkje sett før. Eg brukte eit 24 mm tilt- og skift-objektiv, og sydde saman to eksponeringar for å få alt (det meste) med.

Vestlandet er fullt av småbruksløer som ikkje er i bruk. Nokre er framleis velhaldne. Dei fleste er i sterkt forfall eller reine ruinar. Eg har fleire hundre slike foto i samlinga mi. Det er litt vemodig å å sjå på dei. I vår tid skal også landbruket vera rasjonelt og effektivt. Denne utviklinga let seg ikkje styra. Regjeringa – same kva farge ho har – er underlagt større krefter enn seg sjølv.

Eg viser ikkje desse bileta for å henga ut dei som eig løene. Dei fleste småbønder manglar pengar til å gjera noko med det.

Klosterhagen eg oppsøkjer to-tre gonger i året er god å vera i. Me var to som reiste dit for å sjå ei fotoutstilling i hovudbygningen, men det var stengt. I staden gjekk me i solskinet blant dei mektige trea. Eg oppdaga ein ask eg ikkje hadde sett før. Han er smuldra opp innanfrå, og halve treet er borte. Likevel har han ei kort, men frodig krune. Kor kjem all denne livsviljen frå?

På det biletet som viser utsida kan du kanskje sjå ein ørliten kvit flekk midt på stammen. Eg tenkte eg skulle pirka han vekk før eg fotograferte. Så viste det seg å vera eit lite, firkanta plastskilt som truleg har fortalt noko om akkurat dette treet. No er teksten så godt som utviska, og skiltet er snart heilt innkapsla i treet. Herleg!

På det første fotoet kan du til venstre for stammen så vidt sjå dei to kranane på ei kranplattform i fjorden langt borte.

Slik kjenner ein einsleg bloggar det. I ferien kjende eg det ekstra godt. Smarttelefonane var konstant i bruk kring meg. Titusenvis av bilete liknar mine eigne. Eg var i selskap nyleg, der ein av personane stolt viste fram ein lang serie med bilete på den vesle skjermen. Det svimla for meg til slutt. Ikkje dermed sagt eit vondt ord om prestasjonane til personen. Over alt ser eg fabelaktige foto, kanskje meir i teknisk forstand enn i innhald.

Eg får ofte høyra at det er gamaldags å blogga, og eg ser på responsen at det er nesten ingen som ser bileta mine. Dette er ein bitterleg klage som eg har framførd før. Eg brukar ei gamaldags handsag der ande brukar motorsag. Men kvifor klaga? Eg har då gått inn i dette med opne auge, og mine omgivnader oppmodar meg til å vera positiv. Så då så.

Så eg byrjar litt stillferdig etter ferien, med tre variasjonar over same motiv, tatt tidlegare i år. Eg innbiller meg at ein kurator eller kunstkritikar ikkje vil finna noko å spinna på her, og bra ville det i så fall vera. Seinare kjem eg til å plukka frå samlinga av feriefoto. Etter kvart dukkar det vel opp andre ting òg.

I det stille kosar eg meg med å planlegga fotobøker til internt bruk, både tema og årets reiser. Det er bra for stilsanen og andre sanser, og med tida vonleg til glede for dei få som får sjå bøkene.

I tillegg til knott og augnestikkar er tre det mest fantastiske som finst, ja, pluss nokre andre ting. Ein stamme strekkjer seg frå mold  mot himmel, med mange tusen nåler eller blad. Kvart blad skal ha næring og vatn.

Det er sjeldan å finna to så fine bøkar attmed kvarandre, ein blodbøk og ein hengebøk. Desse veks i Sandnes kommune.

Halsnøy kloster har også nokre mektige tre, for det meste bøk. Her har kjærastepar rissa inn bokstavane sine, datoar og hjarte, og vore trufaste mot kvarandre den tida det varde.

Kontrastane kan vera store innafor same smale tema. Dei to rustfotoa her er frå same staden, tatt med få meters mellomrom. Eg er ikkje i tvil om kva eg likar best.

Onsdag fekk eg sjansen til ein lengre biltur, men hadde lite glede av han. Det var strålande sol frå skyfri himmel, og eg ville helst hatt skyer. Det nederste biletet er det einaste eg tok på turen.  Det er frå ein liten gravplass som kneisar høgt over dei få husa i bygda. Johan rakk ikkje å fylla femti år, men han hadde fått oppfylt ein stor draum før han døydde – å køyra motorsykkel på den kjende Route 66 i USA. Vegen vert bygd i midten av 1920-åra, og går frå Chicago til Los Angeles. Han er omtala i både i litteratur og musikk. John Steinbeck skreiv om Route 66 i «Vredens druer». Framleis er store delar av vegen køyrande.

På gravsteinen til Johan er det attgjeve det som for meg ser ut til å vera eit foto av ein motorsyklist på veg mot solnedgangen. Eg kjenner ikkje historia bak, men reknar med at Johan sjølv fekk oppleva Route 66 på motorsykkel.

Det er ferietid, og dermed blir det litt ujamn oppdatering av bloggen i juli og august.